Ο μυστικός κόσμος του κορμιού μας/το κύτταρο (3)

Το κύτταρο και οι λειτουργίες του (3)
Γεια σας φίλοι μου.

Θα συνεχίσουμε σήμερα την ανάλυση της λειτουργίας των κυττάρων μας, με τη λειτουργία του πιο μεγάλου και πιο σημαντικού από τα δύο οργανίδια που αναφέραμε στη προηγούμενη κουβέντα μας πως περιέχονται μέσα σε κάθε κύτταρό μας. Του πυρήνα.

Όταν κοιτάζει κανείς ένα κύτταρο ενός πολυκυττάριου οργανισμού στο μικροσκόπιο, το μεγαλύτερο ορατό διαμέρισμα που διακρίνει μέσα σε αυτό είναι ο πυρήνας. Στον πυρήνα μέσα, βρίσκεται καλά κλεισμένο και προστατευμένο το γνωστό πια σε όλους μας DNA, το γενετικό μας υλικό.

Διαχωρίζεται ο πυρήνας από το υπόλοιπο κύτταρο (κυτταρόπλασμα) με μία διπλή μεμβράνη που έχει πόρους. Μικρά κανάλια δηλαδή από τα οποία μπορούν διάφορα μόρια όπως οι πρωτεΐνες, να περάσουν μέσα ή να βγουν έξω από τον πυρήνα, προς το κυτταρόπλασμα. Αυτά τα κανάλια με εύρος περίπου 120 nm, έχουν μία ειδική κατασκευή και διαφορετική όψη στη μέσα και την έξω μεριά της πυρηνικής μεμβράνης, όπως έχει φανεί σε φωτογραφίες τραβηγμένες με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. (Αριστερά βλέπετε την όψη που έχουν οι πόροι από τη μεριά του πυρήνα, ενώ δεξιά την εικόνα των πόρων από τη μεριά του κυτταροπλάσματος).

Η κίνηση των διαφόρων πρωτεϊνικών μορίων μέσω αυτών των καναλιών είναι πολύ εκλεκτική. Μπορούν να περάσουν μέσα από αυτά μόνον πρωτεΐνες που περιέχουν ένα ειδικό σήμα που τους επιτρέπει την δίοδο προς τον πυρήνα, άλλως θα πρέπει να μεταφερθούν εκεί ενωμένες με μία άλλη πρωτεΐνη που θα έχει το αντίστοιχο σήμα!!!...

Υπάρχει πλήρης έλεγχος, όπως βλέπετε, της πρόσβασης προς τον πυρήνα, για την καλύτερη προφύλαξή του.

Σας τα έλεγα εγώ, πως τα κύτταρά μας είναι νοήμονα όντα, σοφά και πολύ καλά οργανωμένα σαν κοινωνία, πολύ καλύτερη από αυτή που εμείς οι φαντασμένοι «λογικοί» άνθρωποι έχουμε φτιάξει και μας ταλαιπωρεί….

Αλλά ας πούμε και δύο λόγια για το DNA τώρα. Αυτό είναι η γνωστή πολυφωτογραφημένη όπως και πολυζωγραφισμένη διπλή έλικα φτιαγμένη από αζωτούχες-πρωτεϊνικές βάσεις, φωσφορικές ρίζες και ένα σάκχαρο με πέντε άτομα άνθρακα (πεντόζη), την δε(σ)οξυριβόζη.

Οι φωσφορικές ρίζες και το σάκχαρο αποτελούν τον σκελετό της διπλής περιστρεφόμενης έλικας, ενώ οι πρωτεϊνικές βάσεις που αποτελούνται από τα αμινοξέα κυτοσίνη (C), γουανίνη (G), θυμίνη (Τ) και αδενίνη (Α) βρίσκονται στο εσωτερικό της σκάλας (αποτελούν δηλαδή τα σκαλοπάτια της)  και συγκρατούνται μεταξύ τους με δεσμούς υδρογόνου. Τα ζευγάρια των αζωτούχων βάσεων που συγκρατούνται μεταξύ τους με δεσμούς υδρογόνου είναι καθορισμένα: η αδενίνη ενώνεται πάντα με τη θυμίνη και η γουανίνη με την κυτοσίνη. Και είναι αυτά τα ζευγάρια που, ανάλογα με τη σειρά αλληλουχίας τους σε τριάδες, κωδικοποιούν (μεταφέρουν, δηλαδή, με ένα είδος κώδικα) το μήνυμα για τη σύνθεση διαφόρων αμινοξέων (υλικά με τα οποία φτιάχνονται στη συνέχεια οι πρωτεΐνες) σε ένα άλλο μέρος του κυττάρου, για το οποίο θα μιλήσουμε αργότερα, στα "ριβοσώματα". Ένας αριθμός τέτοιων ζευγαριών είναι, με άλλα λόγια, τα γονίδιά μας. Στην ετικέτα "Ο μυστικός κόσμος του κορμιού μας- βιολογία-" στο άρθρο με τον αριθμό 4, σας έχω ήδη δώσει πληροφορίες για τα γονίδια και το DNA, καθώς και για το πώς μεταφέρονται οι εντολές των γονιδίων από τον πυρήνα στο κυτταρόπλασμα, για όσους θέλουν να ξαναφρεσκάρουν τις γνώσεις τους.

Η ανακάλυψη της δομής του DNA πραγματοποιήθηκε το 1953 από τους Τζέιμς Γουάτσον (James D. Watson) και Φράνσις Κρικ (Francis Crick). Από πολλούς η ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA θεωρείται ως η μεγαλύτερη βιολογική ανακάλυψη του 20ου αιώνα. Για τη συνεισφορά τους στη μελέτη της δομής του DNA, οι Γουάτσον και Κρικ μοιράστηκαν το 1962 το Βραβείο Νόμπελ με τον Μόρις Γουίλκινς, ο οποίος εργάστηκε προς την ίδια κατεύθυνση. ( http://el.wikipedia.org/wiki/DNA )

Για όσους από εσάς μιλούν Αγγλικά το πιο κάτω μικρό βίντεο θα βοηθήσει ίσως να καταλάβετε καλύτερα τα όσα σας περιέγραψα, σχετικά με τη δομή του DNA.

Εμείς θα τα ξαναπούμε σύντομα.

Με αγάπη

Σημ.Η φωτογραφία των πόρων της πυρηνικής μεμβράνης προέρχεται από το βιβλίο "Cells" των Jones and Bartlett (2007)