Ο εγκέφαλος της προσευχής

Photo credit by Jeffrey Anderson

Χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι απεικονιστικές μέθοδοι του εγκεφάλου δίνουν όλο και πιο λεπτομερείς πληροφορίες για την λειτουργία του.

Έτσι επιστήμονες εδώ και αρκετό καιρό, σε συνεργασία με τον Δαλάι Λάμα, έχουν αρχίσει να ερευνούν τις αλλαγές που παρατηρούνται στην λειτουργία του εγκεφάλου σε βουδιστές μοναχούς διαλογιζόμενους.

Είναι γνωστό μάλιστα το γεγονός πως όταν σε κάποιο από τα πειράματα ζητήθηκε από αυτούς να νιώσουν θετικά συναισθήματα αγάπης και συμπόνιας και τοποθέτησαν οι ερευνητές στο κεφάλι τους τα ηλεκτρόδια για την μέτρηση της ενέργειας του εγκεφάλου τους, αυτοί γέλασαν γιατί όπως είπαν τα ηλεκτρόδια
έπρεπε να τα βάλουν στην καρδιά τους για την μέτρηση και όχι στο κεφάλι τους…

Πρόσφατα όμως ερευνητές αποφάσισαν να μετρήσουν την εγκεφαλική λειτουργία και σε άτομα του δυτικού πολιτισμού που έχουν δυνατά θρησκευτικά αισθήματα και πνευματικότητα.  ‘Ένα τέτοιο πείραμα έγινε σε ομάδα φανατικών Μορμόνων με επικεφαλής τον νευροακτινολόγο Jeffrey Anderson. στην Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου του Utach και δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Social Neuroscience.τον Νοέμβριο του 2014.

Στο πείραμα πήραν μέρος 19 άτομα, τα οποία με διάφορους τρόπους (διάβασμα κειμένων από το ιερό τους βιβλίο, προβολή σχετικών βίντεο, προσευχή  κ.λπ) οδηγήθηκαν σε πνευματική ανάταση και τους ζητήθηκε να απαντήσουν εάν ένιωθαν την επαφή τους ή όχι με το πνεύμα. Κάποιοι από αυτούς βίωσαν αυτή την επαφή πολύ έντονα, περιέγραψαν αισθήματα ζεστασιάς και γαλήνης, ενώ κάποιοι ξέσπασαν και σε δάκρυα.

Στη λειτουργία του εγκεφάλου τους που καταγραφόταν  καθ΄όλη την διάρκεια του πειράματος (fMRI), παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές κατά τη διάρκεια αυτής της εμπειρίας. Κατά την κορύφωση των συναισθημάτων παρατηρήθηκε έντονη λειτουργία μιας περιοχής του εγκεφάλου που συνδέεται με το αίσθημα της ανταμοιβής (nucleus accumbens). Ενώ συγχρόνως, υπήρχε έντονη λειτουργία και σε περιοχή του μετωπιαίου λοβού, που έχει σχέση με την εκτίμηση καθηκόντων, καθώς και τους κριτικούς  και ηθικούς συλλογισμούς.  Διέγερση επίσης παρατηρήθηκε σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την αυτοσυγκέντρωση.

Στο ζενίθ των συναισθημάτων τους οι συμμετέχοντες παρουσίασαν πιο γρήγορους καρδιακούς παλμούς και βαθύτερες αναπνοές.

Οι ερευνητές  όπως είπαν, θεωρούν πως επειδή η θρησκευτικότητα επηρεάζει τους λαούς και τις συμπεριφορές τους τόσο προς το καλό όσο και προς το κακό, η μελέτη της λειτουργίας του εγκεφάλου τους μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη κατανόησή τους. Και, όπως ισχυρίζονται, οι έρευνες θα πρέπει να επεκταθούν ώστε να διαπιστωθεί αν σε όλες τις θρησκείες παρατηρούνται παρόμοιες δραστηριότητες του εγκεφάλου…
Ένας καινούργιος όρος έχει μπει, εδώ και κάποια χρόνια, στον κατάλογο των επιστημονικών ερευνών. Ο όρος "νευροθεολογία" και υπάρχουν και νευρολόγοι που ασχολούνται ερευνητικά με το θέμα, όπως ο Dr Andrew Newberg.  

Όμως η προσωπική μου άποψη είναι, πως ο Θεός στον οποίο πιστεύει ο καθένας, δεν παίζει κανένα ρόλο στο συναίσθημα που προκαλεί το πλησίασμά του με οποιοδήποτε τρόπο. Το συναίσθημα είναι ανθρώπινη υλική εκδήλωση (παραγωγή μικρών ορμονών –νευροπεπτιδίων- ) και δημιουργείται από τις σκέψεις.   Όταν οι σκέψεις είναι σκέψεις αγάπης και αφοσίωσης σε κάποιο Θεό, όποιος και αν είναι αυτός, (από τα τοτέμ μέχρι τον Βούδα και τον Χριστό) ο εγκέφαλος θα παρουσιάζει την ίδια αντίδραση.  Θα δείχνει την αυτοσυγκέντρωση του προσευχόμενου και το αίσθημα ευτυχίας και ανταμοιβής, που προκαλεί η ένωσή του με κάτι δυνατό, ανώτερο και πνευματικότερο.

Φαντάζομαι πως δεν βρίσκεται στην απεικόνιση της λειτουργίας του εγκεφάλου το μυστικό των διαφορετικών αντιδράσεων των ανθρώπων αλλά σε αίτια καθαρά πνευματικά που έχουν να κάνουν με τον τρόπο και τις αξίες με τις οποίες μεγαλώνουν οι άνθρωποι στα διάφορα μέρη του κόσμου.

Ωστόσο οι νεότερες έρευνες είναι αυτές που θα αξιολογήσουν αν αυτά που λέω ισχύουν ή όχι στην πραγματικότητα, γι αυτό τις περιμένω με ανυπομονησία. 

Πηγή:        http://unews.utah.edu/this-is-your-brain-on-god/