Υγιεινή διατροφή/λίπη (6)

Γεια σας φίλες και φίλοι μου

Θα κλείσω σήμερα το κεφάλαιο αυτό της σημασίας των λαδιών και των λιπών στη διατροφή μας. Ίσως σας κουράσει το μέγεθος του άρθρου, αξίζει όμως τον κόπο, πιστέψτε με, να το διαβάσετε.

Το 1999 στην Αμερική έγινε μία συγκέντρωση ερευνητών επιστημόνων, ειδικών στο θέμα «λίπη και λιπαρά οξέα» για το πρόβλημα της σωστής διατροφής όσον αφορά τα λίπη και μετά από μεγάλη συζήτηση κατέληξαν σε συμφωνία πως πρέπει να μειωθούν τα ω6 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και να αυξηθούν παράλληλα τα ω3 στη δίαιτα τόσο των ενηλίκων όσο και των νεογνών, για καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου και του καρδιαγγειακού συστήματος.

Επειδή δεν μπορούσαν να απαγορέψουν λοιπον την κατανάλωση κρέατος που είναι πλούσιο σε ω6 όπως έχουμε πει, αποφάσισαν πως πρέπει να μειωθεί η χρήση των λαδιών που περιέχουν μεγάλη ποσότητα ω6 στη διατροφή και επομένως και στα προϊόντα που παράγονται από τη βιομηχανία τροφίμων και συγχρόνως να αυξηθεί η περιεκτικότητα των τροφών σε ω3.

Όταν όμως έγινε προσπάθεια η απόφαση αυτή να γίνει νόμος του κράτους, συνάντησε βέβαια την αντίδραση των βιομηχανιών τροφίμων που βλέπουν τα συμφέροντά τους να θίγονται. Κάποιες από αυτές είπαν πως θα μειώσουν μόνες τους σιγά-σιγά την ποσότητα των ω6 από τα προϊόντα τους, κάποιες άλλες πως έχουν αρχίσει ήδη να το κάνουν και πως δεν χρειάζεται νόμος γι αυτό, και όπως καταλαβαίνετε ο νόμος αυτός ακόμη περιμένει να εγκριθεί !!!….  

Εκτός όμως από τις ποσότητες ω6 και ω3 λιπαρών οξέων που περιέχουν οι τροφές μας, ένα ακόμη είδος λίπους που χρησιμοποιείται πολύ στις μέρες μας είναι πολύ βλαβερό για την υγεία μας. Τα γνωστά στους περισσότερους «τρανς-λιπαρά».

Τα λιπαρά τρανς είναι απλώς φυτικά έλαια που τους έχει προστεθεί υδρογόνο και είναι γνωστά και ως υδρογονωμένα έλαια. Απαντώνται όμως και σε γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας κάποιων ζώων.

 Η ιστορία των τρανς λιπαρών οξέων ξεκίνησε τη δεκαετία του '50, όταν επιστήμονες διαπίστωσαν ότι υπήρχε σχέση μεταξύ κορεσμένου λίπους (ζωϊκού), χοληστερόλης και καρδιακών παθήσεων. Μετά από αυτή την ανακάλυψη, οι εταιρείες τροφίμων προσπάθησαν να βρουν τρόπο να κόψουν τα κορεσμένα λιπαρά από τα προϊόντα τους. Η άμεση λύση: η παλιά διαδικασία, γνωστή ως μερική υδρογόνωση. Φυτικά έλαια συνδυάζονται με υδρογόνο και θερμαίνονται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Τα μόρια του λαδιού θερμαίνονται, δεσμεύονται με το υδρογόνο, δημιουργώντας νέα τεχνητή ουσία ονομαζόμενη τρανς λίπος. Η μεταμόρφωση; Από υγρό σε στερεό.

Αυτά τα υδρογονωμένα λίπη ήταν δώρο Θεού για τους εστιάτορες και τις εταιρείες τροφίμων, γιατί μπορούσαν να τα χρησιμοποιούν στις φριτέζες ξανά και ξανά χωρίς να καπνίζουν, και στα κάθε είδους πακεταρισμένα προϊόντα, χωρίς αυτά να χαλούν με τον καιρό.

Το εγχείρημα είχε όμως και το τίμημά του. Αυτά τα τρανς –λιπαρά αποδείχτηκαν πολύ βλαβερά για τον οργανισμό. Έρευνα του Χάρβαρντ, που έγινε σε 80.000 άτομα, έδειξε ότι η λήψη -μόνο- 3% των ημερησίων θερμίδων από τρανς λιπαρά αυξάνει την πιθανότητα καρδιακού επεισοδίου κατά 50%.
Και το κακό δεν σταματά εκεί. Δίαιτα υψηλή σε τρανς λιπαρά οξέα είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου και για την εμφάνιση διαβήτη. Ερευνητές του Χάρβαρντ, που μελέτησαν όλα τα προηγούμενα δημοσιευμένα στοιχεία των τρανς -λιπαρών οξέων, διαπίστωσαν ότι τα άτομα που είχαν τη μεγαλύτερη ημερήσια κατανάλωση τρανς --λιπαρών, ήταν αυτά με τη μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη.

Συνδυάζοντας αυτά τα στοιχεία με αναφορές που δείχνουν ότι τα τρανς λιπαρά οξέα μπορούν και να προωθήσουν την απώλεια μυϊκής μάζας ή και να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου, δεν είναι τυχαίο που η επιστημονική κοινότητα συνιστά δραστική μείωση κατανάλωσης προϊόντων που περιέχουν υδρογονωμένα ή μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά οξέα. Το συμπέρασμα; Δεν υπάρχει ασφαλές όριο κατανάλωσης των τρανς.

Διάβασα χθες στην ιστοσελίδα που περιέχει τα νέα των νόμων της διατροφής στην Αμερική, πως παρ ότι θα το ήθελαν οι πολιτείες της Αμερικής, δεν μπορούν να απαγορεύσουν την είσοδο των τρανς-λιπαρών στο έδαφός τους γιατί ο Ομοσπονδιακός οργανισμός τροφών και φαρμάκων, το περίφημο FDA, δεν απαγορεύει την χρήση τους.  Οι Αμερικανοί δηλαδή καταλαβαίνουν το κακό που τα τρανς –λιπαρά κάνουν στον οργανισμό τους, αλλά τους απαγορεύεται να απαιτήσουν από τη βιομηχανία τροφίμων να τα καταργήσει από τα τρόφιμα που παρασκευάζει, επειδή το FDA δεν το έχει απαγορέψει!!!... Από τη στιγμή που είναι πολύ γνωστό πια επιστημονικά πως τα τρανς-λιπαρά βλάπτουν σοβαρά την υγεία, καταλαβαίνετε πόσο στενή είναι η σχέση των οικονομικών συμφερόντων με το FDA, ώστε αυτό να μην αποφασίζει να απαγορέψει τη χρήση τους….

Στην Νέα Υόρκη όμως έκαναν κάτι πολύ έξυπνο. Δεν απαγόρευσαν την είσοδο των τρανς-λιπαρών στη πολιτεία τους αφού αυτό θα ήταν αντίθετο από την απόφαση του FDA, αλλά απαγόρευσαν τη χρήση τους στην παρασκευή των φαγητών στην πόλη, μια που η Παρασκευή φαγητού δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του FDA.. Τα δικαστήρια είδαν το θέμα θετικά, αφού είναι για το καλό της υγείας των πολιτών, η Εθνική Ένωση Εστιατόρων όμως, αντέδρασε και δήλωσε πως θα πάει δικαστικά να καταρρίψει την απόφαση. Προς το παρόν όμως δεν έχει κάνει ακόμη καμία τέτοια κίνηση, φοβούμενη προφανώς την κακή δημοσιότητα που θα είχε μία τέτοια προσπάθεια από μέρους τους να θέλουν να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν τα φονικά αυτά λίπη στα εστιατόρια.

Καταλαβαίνετε τι πόλεμος συμφερόντων παίζεται εις βάρος της υγείας μας.

Τα ίδια απ΄ότι έψαξα και βρήκα συμβαίνουν και στην Ευρώπη μας… Από το Το 2003 οι αρχές της Δανίας εισήγαγαν μέτρα περιορισμού της ποσότητας των τρανς-λιπαρών οξέων στα λίπη που προέρχονται από την επεξεργασία λιπών και ελαίων. Μετά από αυτό, υποβλήθηκε καταγγελία κατά του μέτρου των Δανικών αρχών, με τον ισχυρισμό ότι το εν λόγω μέτρο μειώνει τις εισαγωγές στη Δανία υπό την έννοια του άρθρου 28 κατά τρόπο που δεν μπορεί να αιτιολογηθεί με το επιχείρημα της προστασίας της υγείας των καταναλωτών !!!.... Κατά συνέπεια, κινήθηκε διαδικασία επί παραβάσει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στη Δανία στις 19 Δεκεμβρίου 2005. Επί του παρόντος, η Επιτροπή βρίσκεται στο στάδιο της ανάλυσης της από 13 Μαρτίου 2006 απάντησης της Δανίας προς την αιτιολογημένη γνώμη βάσει των διαθέσιμων επιστημονικών και τεκμηριωμένων πληροφοριών. Ενόσω εκκρεμεί η ανάλυση αυτή, δεν μπορούν να συναχθούν συμπεράσματα αναφορικά με την ισχυριζόμενη παράβαση !!!.... Αυτά προς ενημέρωσή σας….

Ευτυχώς έρευνες τα τελευταία 40 χρόνια έχουν δείξει ότι η παραδοσιακή Ελληνική δίαιτα είναι μία από τις πιο υγιείς στο πλανήτη. Ίσως έτσι να εξηγείται και το παράδοξο ότι παρ' όλες τις κακές συνήθειες που έχουμε ως λαός (χαμηλό επίπεδο σωματικής άσκησης και πολύ κάπνισμα) έχουμε, οι μεν άντρες το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης στην Ευρώπη (75 χρόνια) ενώ και οι γυναίκες έρχονται πέμπτες σε ολόκληρη την Ευρώπη (80,3 χρόνια).

Όπως έχει διαπιστωθεί, όσοι καταναλώνουν στο φαγητό τους ελαιόλαδο έχουν χαμηλή την «κακή» χοληστερίνη (LDL). Αυτό οφείλεται στο ότι το ελαιόλαδο πέρα από την πολύ καλή αναλογία ω6/ω3 λιπαρών οξέων, περιέχει και μεγάλη ποικιλία αντιοξειδωτικών ουσιών (πολυφαινόλες, τοκοφερόλες κ.ά.), οι οποίες παρεμβαίνουν θετικά υπέρ του οργανισμού και μειώνουν την ποσότητα της χοληστερίνης, αλλά και εμποδίζουν την οξείδωσή της

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν, αν θέλουμε να προστατέψουμε την υγεία μας; Οι πολύ απλές προτάσεις που έχω να σας κάνω είναι οι εξής:

1. Να χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο , και όχι ηλιέλαιο ή αραβοσιτέλαιο για τις σαλάτες και τα μαγειρέματά μας

2. Όταν τρώμε σε εστιατόρια να αποφεύγουμε τα τηγανητά και να προτιμούμε ψητά, βραστά και σαλάτες.

3. Να τρώμε δύο φορές την εβδομάδα κάποιο απο τα λιπαρά ψάρια που σας ανέφερα στα προηγουμενα άρθρα.

4. Να βάλουμε τα καρύδια, τον λιναρόσπορο και την αντράκλα (γλυστρίδα) στη διατροφή μας.

5. Να αποφεύγουμε όλες τις τροφές που βρίσκονται σε σακκουλάκια (πατατάκια, γαριδάκια μπισκοτάκια και άλλα σνακς) ή τουλάχιστον να διαβάζουμε με προσοχή τις ετικέτες τους, καθώς και τις έτοιμες πίτες (τυρόπιτες, σπανακόπιτες, λουκανικόπιτες κ.λ.π.) που πολλοί συνηθίζουν να τρώνε ανάμεσα στα γεύματα. Προτιμείστε ένα σάντουιτς που να μην περιέχει  μαγιονέζα.

 
Δεν νομίζω πως οι πιο πάνω συμβουλές είναι πολύ δύσκολες στην εφαρμογή τους. Δεν στερούν τίποτα από την διασκέδαση που μας δίνει μία έξοδος για φαγητό με φίλους και συγχρόνως προστατεύει την υγεία μας. Σκεφθείτε το ώριμα και αποφασίστε αν θέλετε να τις εφαρμόσετε.

Ωστόσο πρέπει να προσθέσω εδώ, πριν τελειώσω με αυτό το θέμα, πως η βιομηχανία τροφίμων, μετά την τόση κατακραυγή για τις παρενέργειες των τρανς-λιπαρών κάνει συνεχείς προσπάθειες για την παραγωγή νέων λιπαρών ουσιών με διαφορετικούς τρόπους από την υδρογόνωση που οδήγησε στην παραγωγή των τρανς. Έτσι κυκλοφορούν ήδη στην αγορά μαργαρίνες που περιέχουν ελάχιστη ποσότητα τρανς -λιπαρών και διαφημίζονται ως υγειεινές.
Θα χρειαστούν όμως όπως είναι κατανοητό, πολλά χρόνια έρευνας για να διαπιστωθεί αν και αυτές οι καινουργιες λιπαρές ουσίες είναι υγιεινές, όπως ισχυρίζονται οι παραγωγοί τους.
Γι αυτό να είστε επιφυλακτικοί -ές. Είναι προτιμότερο να αλοίφετε με πραγματικό βούτυρο σε μικρή ποσότητα το ψωμί των παιδιών σας και να χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο σε όλες σας τις μαγειρικές κατασκευές.
Με αγάπη

Πηγές: http://www.foodlaw.org/FoodNews.htm
http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=P-2006-4954&language=EL
http://www.incardiology.gr/odigies/mesogeiaki_diaita1.htm
http://wwwww.menshealth.gr/today.general.6.6695.html