Υγιεινή διατροφή/αναψυκτικά (2)

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

Θυμόσαστε που σε προηγούμενη κουβέντα μας σας είχα πει πως η χειρότερη «σκουπιδοτροφή» είναι τα αναψυκτικά και ότι πρέπει να τα βγάλετε τελείως από τη διατροφή σας και προπάντων αυτήν των παιδιών σας;

Έ λοιπόν η επιστημονική εργασία που σήμερα θα σας δώσω, επιβεβαιώνει τα λόγια μου εκείνα και ελπίζω να σας προβληματίσει ακόμη περισσότερο.

Στο διαδίκτυο λοιπόν, στη θέση της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης, ( http://www.medscape.com/CME ) παρουσιάστηκε προς εκπαίδευσή μας (εννοώ εμάς τους γιατρούς) στις 16 Φεβρουαρίου 2010 εργασία η οποία είχε πριν λίγο δημοσιευθεί στο ιατρικό περιοδικό Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. Σύμφωνα με την εργασία αυτή άτομα που καταναλώνουν 2 ή περισσότερα γλυκά αναψυκτικά την εβδομάδα, βρέθηκε ότι έχουν 85% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο του παγκρέατος από αυτούς που δεν τα περιλαμβάνουν στη διατροφή τους. Οι συγγραφείς μελέτησαν και τη κατανάλωση φρέσκων φυσικών χυμών και δεν βρήκαν καμία συσχέτιση μεταξύ αυτών και του καρκίνου του παγκρέατος. Κατέληξαν λοιπόν πως για το πρόβλημα αυτό ευθύνονται μάλλον οι γλυκαντικές ουσίες που περιέχονται στα αναψυκτικά σε αντίθεση με το σάκχαρο που περιέχεται στα φρούτα ( τη φρουκτόζη) το οποίο δεν είναι βλαπτικό για τον οργανισμό και βέβαια πρότειναν να μελετηθούν αυτές περισσότερο μελλοντικά.

Εδώ θα ήθελα εγώ να προσθέσω, πως η φρουκτόζη όχι μόνον δεν είναι βλαπτική, αλλά υπερέχει ως προς τη γλυκόζη (που χρησιμοποιείται κυρίως στη ζαχαροπλαστική) ως προς το εξής: η φρουκτόζη σε αντίθεση με τη γλυκόζη δεν μπαίνει κατευθείαν στο αίμα μας μετά την απορρόφησή της από το έντερο, αλλά πηγαίνει στο συκώτι μας όπου αποθηκεύεται και βγαίνει από εκεί στη συνέχεια λίγη-λίγη, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Με τον τρόπο αυτό δεν κουράζει το πάγκρεας να βγάζει απότομα μεγάλες δόσεις ινσουλίνης , πράγμα που κάνει η γλυκόζη.

Ως προς τα «light» τώρα αναψυκτικά και τις άλλες χημικές γλυκαντικές ουσίες που αυτά περιέχουν (ασπαρτάμη κ.λ.π.) τα είπαμε στη προηγούμενη κουβέντα μας.

Ακούστε με φίλοι μου, σας παρακαλώ. Πάρτε έναν αποχυμωτή (δεν κοστίζει πολύ) και πιείτε φρέσκους χυμούς φρούτων και λαχανικών ή και ανάμικτους, τόσο εσείς όσο και τα παιδιά σας. Όχι μόνον δεν θα βλάψετε έτσι την υγεία σας αλλά θα τη προασπίσετε κιόλας με τα τόσα "αντιοξειδωτικά" που θα της προσφέρετε. 

Μία μάλλιστα πολύ καλή λύση για να προσθέσετε γλυκιά γεύση σε χυμούς, μαρμελάδες και γλυκά είναι να χρησιμοποιήσετε στη θέση της ζάχαρης χουρμάδες που θα τους πολτοποιήσετε στο μούλτι ή στο μπλέντερ, αφού πρώτα βγάλετε βέβαια τα κουκούτσια τους.

 Προσθέτουν πολλή "γλύκα" όπου τους χρησιμοποιήσετε, δεν επηρεάζουν τη γεύση του γλυκού ή της μαρμελάδας που φτιάχνετε γιατί είναι σχεδόν άγευστοι, αλλά, παράλληλα με τη γλυκιά γεύση, σας δίνουν και μεγάλη ποσότητα από αυτά τα τόσο χρήσιμα για την υγεία μας "αντιοξειδωτικά".

Θα μιλήσουμε γι αυτά πιο αναλυτικά, σε επόμενη κουβέντα μας .

Μέχρι τότε, να’ στε σε εγρήγορση και προβληματισμό για όσα συμβαίνουν γύρω σας. Μη γίνεστε πιόνια άβουλα αυτής της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας μας.

Με αγάπη

Ερασιτέχνης κηπουρός/Διακ.φυλ. (1)

Γεια σας

Θυμάστε που σας είχα πει σε κάποια από τις κουβέντες μας πως για να έχετε ενδιαφέρον αποτέλεσμα στην εμφάνιση του κήπου σας πρέπει να εναλλάσσετε το είδος, το χρώμα και το μέγεθος των φυλλωμάτων στα φυτά που χρησιμοποιείτε, καθώς και τα ύψη τους; Σήμερα σας στέλνω δύο φωτογραφίες από δύο γωνιές του κήπου μου για να καταλάβετε καλύτερα αυτόν τον απλό αλλά πολύ χρήσιμο κανόνα για κάθε ερασιτέχνη κηπουρό. Σταμάτησε βλέπετε αυτές τις μέρες επιτέλους η βροχή στο νησί μας και μπόρεσα να βγω να βγάλω φωτογραφίες, για να σας δείξω και πρακτικά τι ακριβώς σημαίνει αυτή η συμβουλή.

Έχω όπως βλέπετε χρησιμοποιήσει στο βάθος ένα πολύ ψηλό φυτό, αντί για κάγκελα στη μάντρα του κήπου μου. Η αλήθεια είναι πως το βρήκα εκεί όταν αγόρασα το σπίτι. Οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες το είχαν ευφυέστατα φυτέψει εκεί και εγώ απλώς το άφησα να ψηλώσει πολύ και το κουρεύω έτσι που να αποτελεί συνέχεια της μάντρας μου.   

Μπροστά- μπροστά στο παρτέρι  βάζουμε λοιπόν τα πιο χαμηλά φυτά και πιο μέσα τα πιο ψηλά, αφήνοντας τα πολύ ψηλά για το βάθος.
Φροντίζουμε βέβαια να αφαιρούμε τα χαμηλά κλαδιά από τα ψηλότερα φυτά που βάζουμε πιο πίσω, ώστε να μη σκεπάζουν  τα μπροστινά μικρότερα και χαμηλότερα φυτά. 

Έτσι τα παρτέρια αποκτούν προοπτική, τα διαφορετικά φυλλώματα τους δίνουν ενδιαφέρον ακόμη και όταν δεν είναι ανθισμένα, ενώ μερικές γλάστρες (κρεμαστές ή μη) μπορούν να αντικαταστήσουν κάποια ψηλότερα ή χαμηλότερα φυτά και να γεμίσουν τα κενά όπου αυτό χρειάζεται, για ένα ωραιότερο αποτέλεσμα, όπως βλέπετε στη δεύτερη φωτογραφία.

Με την ίδια λογική τοποθετούνται και οι γλάστρες στα μπαλκόνια ή τις βεράντες, για όσους δεν έχουν κήπο. Έτσι, τα φυτά που αναπτύσσονται στις χαμηλότερες μπροστινές γλάστρες, σκεπάζουν τις ψηλότερες γλάστρες που βρίσκονται από πίσω, ώστε να μη φαίνονται τόσο οι γλάστρες, όσο τα φυλλώματα και τα λουλούδια τους, όταν υπάρχουν.

Μπήκε η άνοιξη. Αρχίστε να ασχολείστε με τον κήπο σας. Είναι πολύ καλή γυμναστική και προσφέρει και ψυχική ευχαρίστηση. Κάνει πολύ μεγάλο καλό στην υγεία σας.

Enjoy….

Υγιεινή διατροφή/λίπη (2)

Γειά σας

Σήμερα θα τελειώσουμε την ανάλυση των λιπών, που ξεκινήσαμε στη προηγούμενη κουβέντα μας, με τα πολυακόραστα λίπη.

Όπως έχουμε ήδη πει, αυτά παραμένουν σε ρευστή κατάσταση ακόμη και αν ψυχθούν.
Υπάρχουν πολλά πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, αλλά αυτά που έχουν περισσότερο ερευνηθεί επιστημονικά, είναι τα βασικά λιπαρά οξέα (λινολεϊκό οξύ και αλφα-λινολεϊκό οξύ) και γενικά τα ω-3 λιπαρά οξέα.

Tο άλφα-λινολεϊκό οξύ ανήκει σε αυτά τα ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ το λινολεϊκό οξύ, ανήκει στα ω-6 λιπαρά οξέα. Τα λέμε βασικά, επειδή το σώμα μας δεν μπορεί να τα φτιάξει μόνο του και πρέπει να τα πάρουμε από τις τροφές μας. Όλα τα υπόλοιπα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα που χρειάζεται ο οργανισμός μας τα φτιάχνει από τα δύο αυτά βασικά λιπαρά οξέα.

Το δεύτερο, το λινολεϊκό οξύ(ω-6) βρίσκεται σε πολλούς σπόρους (σουσάμι, ηλιόσποροι, σόγια), ξηρούς καρπούς (φυστίκια) και λαχανικά, ενώ το αραχιδονικό οξύ που είναι παράγωγό του βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στο κρέας, τόσο το κόκκινο, όσο και το άσπρο(πουλερικά). Έτσι σπάνια παρουσιάζει κανείς έλλειψη σε αυτό το βασικό λιπαρό οξύ και κατά συνέπεια και στα ω-6 λιπαρά οξέα γενικά.

Τα ω-3 τώρα λιπαρά οξέα, που παράγονται στο σώμα μας από το αλφα-λινολεϊκό οξύ, φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία μας γιατί οι επιστημονικές έρευνες συνεχίζουν να δείχνουν ότι διατροφή ελλειπής σε ω-3 λιπαρά οξέα συσχετίζεται με προβλήματα υγείας όπως οι χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις (σαν τη γνωστή μας ρευματοειδή αρθρίτιδα και τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου), καθώς και με καρδιοπάθειες και διάφορα σύνδρομα διαταραγμένης συμπεριφοράς.

Πλούσιος σε αλφα-λινολεϊκό οξύ είναι ο λιναρόσπορος, οι σπόροι της κίας και τα καρύδια, ενώ τα πιο σημαντικά ω-3 λίπη που συνθέτονται από αυτό το άλφα-λινολεϊκό οξύ ( DHA, EPA) υπάρχουν άφθονα στα ψάρια και τα φύκια (σπιρουλίνα).

Ας πούμε δυο λόγια για τους σπόρους αυτούς που πολλοί δεν γνωρίζουν, είναι όμως πολύ καλό να τους περιλάβουν στη διατροφή τους.

Ο λιναρόσπορος λοιπόν, προέρχεται από το γνωστό μας φυτό «λινάρι» που βγάζει μπλε λουλούδια (lineum usitatissimoum). Το καλλιεργούσαν και οι αρχαίοι Αιθίοπες και Αιγύπτιοι. Ο σπόρος του είναι πλούσιος σε άλφα-λινολεϊκό οξύ όπως είπαμε αλλά και σε φυτοοιστρογόνα, που είναι ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες. Για να απορροφηθούν όμως από το έντερό μας τα σημαντικά αυτά θρεπτικά στοιχεία του λιναρόσπορου, πρέπει να τον καταναλώνουμε σπασμένο σε σκόνη. Μπορούμε να προσθέτουμε τη σκόνη αυτή στις σαλάτες μας, το πρωϊνό μας ή το ψωμί που ζυμώνουμε. Μία επίσης σημαντική πληροφορία για το σπόρο αυτό είναι ότι 1 κουταλιά της σούπας από αυτόν (σε σκόνη) + 3 κουταλιές της σούπας νερό, μπορούν να αντικαταστήσουν 1 αβγό στη μαγειρική για να «δέσουν» κάποιο γλυκό ή ζύμη. Χρησιμοποιείστε τον λοιπόν για να φτιάξετε ζύμες ή κέικ και πέστε μου το αποτέλεσμα.

Η κία τώρα, είναι ένα φυτό με μπλε λουλούδια της οικογένειας της μέντας (salvia hispanica, s. Columbariae) και καλλιεργείται στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα, ήταν δε ένα από τα πιο σημαντικά φυτά που καλλιεργούσαν οι Αζτέκοι. Τα φύτρα της χρησιμοποιούνται και ως γρασίδι για τα κατοικίδια. Εκτός από τα ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχει, περιέχει επίσης 6 φορές περισσότερο ασβέστιο από το γάλα, πρωτεΐνη 23%, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σίδηρο. Ένα άλλο χαρακτηριστικό αυτών των σπόρων της κίας είναι ότι απορροφούν 9 φορές το βάρος τους σε νερό ή άλλο υγρό και γι αυτό όταν προστεθούν σε οποιαδήποτε τροφή δημιουργούν ένα αίσθημα πληρότητας που βοηθάει να μη πεινάει κανείς, χωρίς να επηρεάζουν καθόλου τη γεύση της. Βοηθούν επομένως στην απώλεια βάρους. Μπορούμε να τους προσθέτουμε λοιπόν στο γιούρτι μας, της σαλάτα μας, το φαγητό ή τους χυμούς μας ή όπου αλλού επιθυμούμε. (http://www.mychiaseeds.com/, http://www.wikipedia/)

Αυτά τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα που αναλύσαμε σήμερα, είναι απαραίτητα και τα δύο (ω-3, ω-6) για τη καλή λειτουργία του οργανισμού μας, παίζει όμως ρόλο η αναλογία τους. Δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένο ποια είναι η ιδανική τους αναλογία, αλλά θεωρείται ικανοποιητική μία αναλογία 1:2. Δυστυχώς όμως, λόγω της υπερβολικής κρεατοφαγίας στην εποχή μας η αναλογία αυτή έχει φτάσει να είναι 1:25!!! Με αποτελέσματα καταστροφικά για την υγεία μας. Ο λόγος είναι ότι τα ω-6 λιπαρά οξέα οδηγούν στη παραγωγή μορίων που προάγουν τη φλεγμονή στον οργανισμό σε αντίθεση με τα ω-3 που κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Και είναι γνωστό από τις επιστημονικές έρευνες πως παθήσεις όπως η αρτηριοσκλήρυνση, οι αρθρίτιδες και οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, καθώς και το άσθμα, συνοδεύονται από υψηλό στάδιο φλεγμονής στον οργανισμό και το κλάσμα της σχέσης ω-3/ω-6 λιπαρών οξέων είναι σε αυτές τις περιπτώσεις διαταραγμένο, με υπερίσχυση των ω-6 λιπαρών οξέων.

Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο χρήσιμο είναι να αυξήσετε την πρόσληψη με τη τροφή σας των ω-3 λιπαρών οξέων, περιλαμβάνοντας σε αυτή κάποια από τα προϊόντα που ανέφερα πιο πάνω.

Χαλάρωση (5)

ΕΛΑΤΕ   ΝΑ   ΧΑΛΑΡΩΣΟΥΜΕ 
Καλημέρα
Τι πιο χαλαρωτικό από μία γλυκιά παιδική φατσούλα, μία εκπληκτική φωνή και ένα τραγούδι που μιλάει για το ουράνιο τόξο;

Enjoy.....

Υγιεινή διατροφή/λίπη (1)

Γεια σας
Στη προηγούμενη κουβέντα μας, επ’ ευκαιρία μιας συνταγής με σολομό, σας είχα επισημάνει τη χρησιμότητα των ψαριών που είναι πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα για την υγεία μας. Σήμερα θα σας δώσω μερικές ακόμη χρήσιμες πληροφορίες επάνω στο θέμα αυτό. Θα μιλήσουμε λίγο για τα λίπη, ένα συστατικό της τροφής και του οργανισμού μας αρκετά παρεξηγημένο.

ΤΑ ΛΙΠΗ λοιπόν χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: τα κορεσμένα (αυτά που είναι στερεά σε θερμοκρασία δωματίου, όπως το βούτυρο και το λίπος των διαφόρων κρεάτων), τα μονοακόρεστα (αυτά που είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου, αλλά παγώνουν στο ψυγείο, όπως το λάδι της ελιάς) και τα πολυακόρεστα (αυτά που είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου και παραμένουν υγρά όταν ψύχονται, όπως τα λάδια διαφόρων σπόρων, ηλιέλαιο, λινέλαιο κ.λ.π.)

Αυτά τα λίπη, όλα τα είδη, αποτελούν βασικό συστατικό της μεμβράνης των κυττάρων μας. Είναι επομένως απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Μεγάλη όμως ποσότητα κορεσμένων λιπών, οδηγεί σε βλάβη των κυττάρων γιατί σκληραίνει τις κυτταρικές μεμβράνες, και δεν αφήνει τα κύτταρά μας να είναι ευκίνητα και να λειτουργήσουν σωστά, αφήνοντας απροστάτευτο ακόμη και το DNA μας. Τέτοια μεγάλη ποσότητα κορεσμένων λιπών βρίσκεται στις επεξεργασμένες τροφές και τα προϊόντα κρέατος. Γι αυτό καλό είναι να προτιμάει κανείς φρέσκες τροφές και όσον αφορά το κρέας, να προτιμάει το λευκό (πουλερικά) που περιέχει πολύ μικρότερη ποσότητα κορεσμένων λιπών.

Τα μονοακόρεστα λίπη τώρα, έχουν συσχετισθεί ερευνητικά με καλή υγεία. Είναι γνωστά νομίζω σε όλους τα οφέλη της Μεσογειακής διατροφής, που οφείλονται στο λάδι της ελιάς. Εκτός από το λάδι όμως, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα περιέχουν και τα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα κάσιους και τα αβοκάντο. Φροντίστε λοιπόν να τα περιλαμβάνετε συχνά στη διατροφή σας.
Μια ωραία σαλάτα, που αποτελεί πλήρες γεύμα αν συνδυαστεί με μία φέτα ψωμί ολικής άλεσης, είναι η εξής: κόβουμε σε λεπτές φέτες αβοκάντο και στίβουμε επάνω του μισό λεμόνι, για να μη μαυρίσει. Από πάνω με το εργαλείο που καθαρίζουμε πατάτες, κόβουμε λεπτές λουρίδες καρώτου (κατά προτίμηση βιολογικού). Ραντίζουμε με λίγο λάδι και το υπόλοιπο λεμόνι και πασπαλίζουμε με χοντρό αλάτι και ρίγανη. ( Η ρίγανη θεωρείται παγκοσμίως ή καλύτερη αντιοξειδωτική ουσία!) 
Enjoy...

Πολυακόρεστα λίπη τώρα, υπάρχουν πολλά, αλλά αυτά που ερευνητικά έχουν αποδειχθεί σημαντικά για την υγεία μας είναι τα ω3 και ω6 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Γι αυτά όμως, θα μιλήσουμε στην επόμενη συνάντησή μας, για να μη σας κουράσω πολύ.

Με αγάπη….

Ο μυστικός κόσμος του κορμιού μας (6)

Το ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ μας ΣΥΣΤΗΜΑ ( 6η συνέχεια)

Σήμερα θα μιλήσουμε για τη δεύτερη μεγάλη ομάδα του ανοσοποιητικού μας, το ευπροσάρμοστο ανοσολογικό σύστημα.Το 99% των ζώων στη φύση τα καταφέρνουν με την προηγούμενη ομάδα που έχουμε περιγράψει, το έμφυτο ανοσολογικό σύστημα, καθώς επίσης και του φυσικούς φραγμούς( δέρμα και βλεννογόνους) να προφυλάσσονται από τους εχθρούς του οργανισμού τους (μικρόβια).

Στα σπονδυλωτά όμως όπως εμείς, η μητέρα φύση οδήγησε και σε ένα τρίτο επίπεδο άμυνας το «ευπροσάρμοστο» ( adaptive) ανοσολογικό σύστημα το οποίο μας προστατεύει από σχεδόν όλους του εισβολείς και κυρίως από τους ιούς, εναντίον των οποίων, όταν αυτοί κλειστούν μέσα στα κύτταρά μας, το έμφυτο ανοσολογικό μας σύστημα δεν είναι και τόσο αποτελεσματικό. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ακόμη ποια είναι η σκοπιμότητα της ανάπτυξης αυτού του συστήματος. Η βασική του διαφορά πάντως από τα προηγούμενα συστήματα είναι η εξειδίκευσή του.

Και θα εξηγήσω αμέσως παρακάτω τι εννοώ.

B. ΕΥΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟ ( ADAPTIVE) ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Αυτό αποτελείται από δύο είδη κυττάρων: τα Β-λεμφοκύτταρα και τα Τ-λεμφοκύτταρα. Και τα δύο αυτά είδη κυττάρων ανήκουν στα λευκά μας αιμοσφαίρια. Αυτά τα λευκά μας αιμοσφαίρια, στο σύνολό τους, αποτελούν όπως καταλαβαίνετε αυτό που λέμε ανοσοποιητικό ή ανοσολογικό σύστημα. Ας δούμε το ρόλο των λεμφοκυττάρων λοιπόν σήμερα στην αντιμετώπιση των εχθρών του οργανισμού. Θα μιλήσουμε για κάθε είδος ξεχωριστά. Θα αρχίσουμε με τα Β-λεμφοκύτταρα.

B1 . Β –λεμφοκύταρα

Τα Β-λεμφοκύτταρα παράγουν τα γνωστά μας αντισώματα . Αυτά είναι πρωτεΐνες ειδικές για την αντιμετώπιση διαφόρων αντιγόνων (άλλων δηλαδή πρωτεϊνών, που βρίσκονται στα τοιχώματα των ιών κ.λ.π) .

Αυτά τα αντισώματα έχουν δύο άκρα. Το ένα άκρο βρίσκεται επάνω στο Β-λεμφοκύτταρο και το άλλο «κολλάει» (πρόσδεση) σε κάποιο αντιγόνο.

Κάθε Β-λεμφοκύτταρο φτιάχνει αντισώματα που έχουν μόνο ενός είδους προσδετική περιοχή , δηλαδή περιοχή ειδική για την πρόσδεση σε ένα και μόνο ειδικό αντιγόνο.

Αυτά τα αντισώματα βρίσκονται στην επιφάνεια του Β-κυττάρου ( BCRs: B cell receptors) κατά εκατοντάδες και λειτουργούν σαν κεραίες που θα ειδοποιήσουν το κύτταρο ότι το ειδικό αυτό αντιγόνο βρίσκεται στην περιοχή.

Αν τώρα το αντίσωμα προσδεθεί στο ειδικό αυτό αντιγόνο, αμέσως ερεθίζεται το κύτταρο να διπλασιασθεί σε μέγεθος και να χωρισθεί σε δύο θυγατρικά κύτταρα. Τα θυγατρικά κύτταρα με τη σειρά τους χωρίζονται το κάθε ένα σε δύο άλλα κ.ο.κ. έως ότου σε μία περίπου εβδομάδα ( κάθε κύκλος μεγαλώματος και διπλασιασμού κρατάει περίπου 12 ώρες) ένας ολόκληρος κλώνος από 20.000 περίπου ολόϊδια κύτταρα εξειδικευμένα για το ίδιο αυτό ειδικό αντιγόνο θα έχει παραχθεί, με αποτέλεσμα να παράγονται τεράστιες ποσότητες αντισωμάτων στο αίμα και τους ιστούς.

Με λίγα λόγια όταν ένα Β-λεμφοκύτταρο αναγνωρίσει το ειδικό του αντιγόνο, επιλέγεται για να δημιουργήσει ένα κλώνο Β-λεμφοκυττάρων που θα έχουν όλα υποδοχείς για την αναγνώριση του ίδιου αυτού ειδικού αντιγόνου.

Παρ όλα αυτά, χρειαζόμαστε περίπου 100 εκατομμύρια αντισώματα για να προφυλαχτούμε από όλα τα μικρόβια και τους ιούς που μας απειλούν. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνον με τη «κλωνοποίηση» των Β-λεμφοκυττάρων που περιγράψαμε πιο πάνω. Το ερώτημα πώς τα καταφέρνουν τα Β-λεμφοκύτταρα να το πετυχαίνουν αυτό παρέμενε άλυτο έως το 1977 οπότε και λύθηκε από τον ερευνητή Susumu Tonegawa ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για την ανακάλυψή του αυτή.

Η διαδικασία διαφοροποίησης των κυττάρων αυτών ώστε να είναι ικανά να παράγουν τόσο μεγάλο αριθμό διαφορετικών αντισωμάτων είναι όμως αρκετά πολύπλοκη και δυσνόητη για τους αμύητους στη βιολογία και την ιατρική, γιαυτό και δεν κρίνω σκόπιμο να σας κουράσω αναλύοντάς την.

Θα συνεχίσουμε λοιπόν με το ερώτημα: Πώς λειτουργούν αυτά τα αντισώματα?

Τα αντισώματα αυτά βγαίνουν από τα Β-λεμφοκύτταρα και λειτουργούν σαν γέφυρες που ενώνουν τους εισβολείς ( βακτήρια και ιούς συνήθως) με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Το ένα τμήμα τους δηλαδή ( περιοχή Fab – antigen binding region-) ενώνεται με τον εισβολέα, ενώ το άλλο τμήμα τους ( περιοχή Fc- constant region-) ενώνεται με την επιφάνεια κυττάρων του ανοσοποιητικού, όπως τα μακροφάγα ή τα ουδετερόφιλα (έμφυτο ανοσοπ. σύστημα). Η κατασκευή αυτής της Fc περιοχής είναι αυτή που καθορίζει το είδος (κλάση) του αντισώματος (π.χ. IgG ή IgA). Με την ένωση αυτή αφενός έρχεται κοντά στο κύτταρο του ανοσοποιητικού ο εισβολέας και ακινητοποιείται προκειμένου εύκολα να φαγοκυτταρωθεί και αφετέρου αυξάνει ακόμη περισσότερο η φαγοκυτταρική ικανότητα αυτών των κυττάρων.

Πώς όμως ξέρει το Β- λεμφοκύτταρο ποιο είδος αντισώματος πρέπει να φτιάξει σε κάθε περίπτωση ( περιοχή Fc)? Σ’ αυτό βοηθούν οι κυτοκίνες που παράγονται από τα Τ βοηθητικά λεμφοκύτταρα (Τhs).Αυτές είναι χημικές ουσίες που κατευθύνουν τα Β λεμφοκύτταρα στην παραγωγή του ενός ή του άλλου είδους αντισώματος.

Το ίδιο το Β-λεμφοκύτταρο από την άλλη, ενεργοποιείται όταν εισβολέας ενωθεί με υποδοχέα του γιατί η ένωση αυτή πυροδοτεί σήματα προς τον πυρήνα του λεμφοκυττάρου. Τα σήματα αυτά ενισχύονται ακόμη περισσότερο από την ένωση σε άλλον ειδικό υποδοχέα του τοιχώματος του λεμφοκυττάρου κλασμάτων του συμπληρώματος τα οποία έχουν κολλήσει επάνω σε εισβολείς, προκειμένου να τους καταστρέψουν (το ανοσολογικό μας σύστημα 3η συνέχεια). Αποτέλεσμα είναι η παραγωγή περισσοτέρων αντισωμάτων.

Άλλη μία όμως σημαντική λειτουργία των αντισωμάτων είναι η εξής: Κάποια αντισώματα που ονομάζονται «αδρανοποιητικά» ( neutralizing) μπορούν να προσκολληθούν στους ιούς όσο αυτοί βρίσκονται ακόμη έξω από τα κύτταρα και να εμποδίσουν έτσι την είσοδό τους μέσα σε αυτά,  αφήνοντάς τους βορρά στα φαγοκύτταρα! (μακροφάγα και ουδετερόφιλα). Αν όμως ο ιός προλάβει και μπει μέσα σε ένα κύτταρο, τα αντισώματα δεν μπορούν να τον φθάσουν και έτσι ο ιός πολλαπλασιάζεται καταστρέφοντας το κύτταρο. Το πρόβλημα αυτό η μητέρα φύση έλυσε με τα Τ-λεμφοκύτταρα. Γι αυτά όμως θα μιλήσουμε στην επόμενη συνάντησή μας…..