Το κύτταρο και οι λειτουργίες του (5)
Καλή σας μέρα
Σήμερα θα σας μιλήσω για το βασικό δομικό υλικό των κυττάρων μας αλλά και των σημαντικότερων ουσιών που συμμετέχουν στη λειτουργία του οργανισμού μας. Το υλικό αυτό είναι οι γνωστές σε όλους πρωτεΐνες. Το όνομά τους (από την ελληνική λέξη πρώτος) είναι ενδεικτικό της σπουδαιότητάς τους για τον οργανισμό.
Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από πολλά αμινοξέα που είναι συνδεδεμένα με χημικούς δεσμούς και φτιάχνουν γραμμικές αλυσίδες (πολυπεπτιδικές αλυσίδες). Οι πρωτεΐνες δηλαδή φτιάχνονται από μία ή περισσότερες ενωμένες τέτοιες πολυπεπτιδικές αλυσίδες.
Στον οργανισμό μας υπάρχουν μόνον 20 βασικά αμινοξέα. Από τις εναλλαγές όμως της αλληλουχίας αυτών των αμινοξέων σε κάθε πολυπεπτιδική αλυσίδα, μπορεί να προκύψει ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός διαφορετικών πρωτεϊνών. Η αλληλουχία αυτή των αμινοξέων στις πολυπεπτιδικές αλυσίδες καθορίζεται από ειδικά γονίδια στο DNA μας και από αυτήν εξαρτάται και το σχήμα κάθε πρωτείνης.
Από τα 20 αυτά αμινοξέα τα εννιά, ο ανθρώπινος (ενήλικος) οργανισμός πρέπει να τα πάρει από τη τροφή γιατί δεν μπορεί να τα συνθέσει ο ίδιος όπως τα υπόλοιπα, γιαυτό και λέγονται απαραίτητα αμινοξέα και είναι τα εξής: η βαλίνη, η θρεονίνη, η ισολευκίνη, η ιστιδίνη, η λυσίνη, η λευκίνη, η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη και η φαινυλαλανίνη. Η αργινίνη είναι απαραίτητη για τα βρέφη και τα παιδιά.
Από τα 20 αυτά αμινοξέα τα εννιά, ο ανθρώπινος (ενήλικος) οργανισμός πρέπει να τα πάρει από τη τροφή γιατί δεν μπορεί να τα συνθέσει ο ίδιος όπως τα υπόλοιπα, γιαυτό και λέγονται απαραίτητα αμινοξέα και είναι τα εξής: η βαλίνη, η θρεονίνη, η ισολευκίνη, η ιστιδίνη, η λυσίνη, η λευκίνη, η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη και η φαινυλαλανίνη. Η αργινίνη είναι απαραίτητη για τα βρέφη και τα παιδιά.
Όταν η περιεκτικότητα ενός μορίου σε αμινοξέα είναι από 2- 100, αυτό συνήθως ονομάζεται πεπτίδιο , ενώ όταν τα αμινοξέα του μορίου είναι πάνω από 100 ονομάζεται πρωτεΐνη. Τα πεπτίδια είναι δηλαδή μικρές πρωτεΐνες.
Δεν έχει σταθεί δυνατό μέχρι τώρα να μετρηθεί ο αριθμός των πρωτεϊνών που υπάρχουν στη φύση, με αυτές όμως σχετίζονται όλες οι λειτουργίες των ζώντων οργανισμών. Τα πάντα μέσα στο κύτταρο τα κάνουν οι πρωτεΐνες και ανάλογα με τη δουλειά τους, κατατάσσονται σε κατηγορίες , όπως ένζυμα, ορμόνες κ.λ.π.
Η σύνθεση των πρωτεϊνών γίνεται μέσα στα ριβοσωμάτια του κυττάρου. Κάποιες από αυτές όμως, που λειτουργούν στις μεμβράνες του κυττάρου, συνθέτονται μέσα στο ενδοπλασματικό δίκτυο και στη συνέχεια στη συσκευή Golgi (μιλήσαμε για αυτά τα οργανίδια του κυττάρου στη προηγούμενη κουβέντα μας).
Είναι νομίζω καλύτερα να σταματήσω για σήμερα εδώ και στην επόμενη κουβέντα μας θα μιλήσουμε αναλυτικότερα για όλα αυτά τα είδη πρωτεϊνών και τις λειτουργίες τους.
Με αγάπη