Ο μυστικός κόσμος του κορμιού μας (5)

Το ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ μας ΣΥΣΤΗΜΑ (5η συνέχεια)

Συνεχίζοντας τη περιγραφή του "αγώνα".... θα μιλήσουμε σήμερα για δύο ακόμη είδη παικτών του έμφυτου ανοσολογικού μας συστήματος, τα ουδετρόφιλα και τα ΝΚ, ολοκληρώνοντας έτσι το τρόπο δράσης αυτής της "ομάδας" του ανοσοποιητικού μας συστήματος . 

Α. ΕΜΦΥΤΟ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Α3 Ουδετερόφιλα

Τα ουδετερόφιλα βγαίνουν έξω από τα αγγεία έτοιμα για να καταστρέψουν τον εχθρό αλλά δυστυχώς, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, δημιουργείται πάντα βλάβη στους γύρω ιστούς. Προκειμένου να μειωθεί αυτό το κακό, τα ουδετερόφιλα είναι προγραμματισμένα να αυτοκτονούν(!!) γρήγορα, ζουν μόνο 5 περίπου ημέρες (ο τρόπος αυτός αυτοκτονίας λέγεται απόπτωση). Άλλωστε αν χρειασθούν περισσότερα, υπάρχουν πάρα πολλά από αυτά έτοιμα μέσα στο αίμα, περίπου 100 δισεκατομμύρια από αυτά παράγονται κάθε ημέρα στον μυελό των οστών μας. Μέσα στα αγγεία τα ουδετερόφιλα παραμένουν ανενεργά και τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα μέσα στο αίμα μας, έως ότου χρειασθεί να δράσουν.

Όταν υπάρξει είσοδος μικροβίων σε κάποια περιοχή του σώματος , τα μακροφάγα που καιροφυλακτούν εκεί, με παραγωγή κυτοκινών ειδοποιούν ότι εμφανίσθηκε εχθρός (όπως περιγράψαμε στην προηγούμενη κουβέντα μας). Τα ενδοθηλιακά κύτταρα των γειτονικών αγγείων (τα κύτταρα δηλαδή υπενθυμίζω, που επαλείφουν το εσωτερικό των αγγείων μας) παίρνοντας τα σήματα αυτά αρχίζουν μέσα σε έξι περίπου ώρες να "εκφράζουν" (βγάζουν, δηλαδή) στην επιφάνειά τους μία πρωτεΐνη που λέγεται σελεκτίνη η οποία δρα σαν ελαφριά κόλλα και μειώνει κατά πολύ, τραβώντας κοντά της τα ουδετερόφιλα, την ταχύτητά τους.

Στο διάστημα αυτό τώρα, της αργής διαδρομής τους από τα αγγεία της περιοχής της εχθρικής εισβολής, τα ουδετερόφιλα αντιλαμβάνονται καλύτερα τα χημικά σήματα της φλεγμονής που φθάνουν έως εκεί από τους υπόλοιπους παίκτες του ανοσοποιητικού,(όπως το κλάσμα C5a του συμπληρώματος κ.α.) και "εκφράζουν" αμέσως στην επιφάνειά τους μία πρωτεΐνη που λέγεται ιντεγκρίνη (ήδη αποθηκευμένη μέσα στο κύτταρο για να υπάρχει έτοιμη σε πρώτη ζήτηση).

Η πρωτεΐνη αυτή αντιδρώντας τώρα με ουσίες του ενδοθηλίου των αγγείων κολλάει το ουδετερόφιλο και σταματάει τελείως την ροή του μέσα στο αίμα.

Τώρα το ουδετερόφιλο σταματημένο πια μπορεί να αντιληφθεί καλά όλα τα χημικά σήματα φλεγμονής που υπάρχουν τριγύρω,(κλάσματα συμπληρώματος και πρωτεΐνες του τοιχώματος των μικροβίων που πετούν στη περιοχή τα μακροφάγα μετά τη φαγοκυττάρωση, όπως το αμινοξύ formyl methionine που απαντάται σχεδόν αποκλειστικά στα βακτήρια). Βγαίνει λοιπόν ανάμεσα από τα ενδοθηλιακά κύτταρα των αγγείων στους ιστούς και ακολουθώντας αυτά τα χημικά σήματα βρίσκει την περιοχή της μάχης.

Το ότι χρειάζονται τρεις διαφορετικές ουσίες ( σελεκτίνη, ιντεγκρίνη , f-met) προκειμένου τα ουδετερόφιλα να εγκαταλείψουν τα αγγεία και να βγούν στους ιστούς, αποτελεί ένα τρόπο διαφύλαξης των ιστών από την καταστροφή που μία μαζική έξοδος ουδετερόφιλων θα μπορούσε να τους προκαλέσει, αφού όπως είπαμε δυστυχώς η δράση τους δεν βλάπτει μόνο τα μικρόβια αλλά και τους ιστούς μας. Οι συγκεκριμένοι παίκτες, θα μπορούσαμε να πούμε, δεν χτυπούν μόνον καλά τη μπάλα, καταστρέφουν και το χορτάρι δυστυχώς του γηπέδου….

Α4. ΝΚ (Νatural Killers)

Τα ΝΚ κύτταρα (αρκετά «μυστήρια» προς το παρόν κύτταρα) προέρχονται από τα βλαστικά κύτταρα του μυελού, ανήκουν στην οικογένεια των λευκών αιμοσφαιρίων που λέγονται λεμφοκύτταρα, αλλά περιέχουν, σε αντίθεση με αυτά, κοκκία γεμάτα χημικά και ένζυμα με τα οποία μπορούν να καταστρέφουν βακτήρια, παράσιτα, μύκητες, κύτταρα προσβεβλημένα από ιούς και καρκινικά κύτταρα αναγκάζοντάς τα αυτοκτονήσουν.

Λειτουργούν και αυτά, εγκαταλείποντας το αίμα, στους ιστούς, στην περιοχή της φλεγμονής, είναι όμως ανομοιογενή (διάφορα είδη ΝΚ με διαφορετικές ιδιότητες)

Το μυστήριο είναι πώς τα καταφέρνουν να γνωρίζουν τί να καταστρέψουν! Γιατί δεν έχει βρεθεί για αυτά μηχανισμός που να μοιάζει με αυτούς που χρησιμοποιούν τα άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού (το πρόβλημα είναι ακόμη υπό έρευνα και δεν έχει νόημα να σας κουράσω με όλες τις τρέχουσες υποθέσεις).

Είναι πανέξυπνα κύτταρα που δεν χρειάζονται εκπαίδευση για να μην επιτίθενται κατά του εαυτού μας, και λειτουργούν και σαν Τ- λεμφοκύτταρα δολοφόνοι και σαν Τ- βοηθητικά λεμφοκύτταρα (κύτταρα για τα οποία θα μιλήσουμε σε άλλη μας συνάντηση. Λειτουργούν δηλαδή και σαν εργοστάσια παραγωγής κυτοκινών, κυρίως ιντερφερόνης γ). Οι κυτοκίνες, θυμίζω, είναι χημικές ουσίες που χρησιμεύουν στο να ειδοποιούν άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού να έρθουν στη περιοχή της….μάχης.

Ελπίζοντας να μη σας κούρασα πολύ, σας αποχαιρετάω μέχρι την επόμενη συνάτησή μας που θα αφορά την άλλη μεγάλη ομάδα παικτών του ανοσοποιητικού μας : το "ευπροσάρμοστο ανοσολογικό σύστημα".