Η έδρα της μνήμης

Active neurons in a zebrafish telencephalon.Adapted from AOKI ET AL.

Σε μικρά διαφανή ψαράκια (zebrafish), επιστήμονες κατάφεραν να διακρίνουν, με ειδική μέθοδο που κάνει τις περιοχές του εγκεφάλου που λειτουργούν να αλλάζουν χρώμα, ποιες περιοχές του εγκεφάλου τους διεγείρονται όταν τα ψάρια θυμούνται κάτι.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εκπαίδευσαν, πρώτα, τα ψαράκια να κολυμπούν  μέσα σε ένα δοχείο, χρησιμοποιώντας διάφορα φώτα, που προκαλούσαν  αντιδράσεις στα ψάρια
και τα ανάγκαζαν να αλλάζουν, αντίστοιχα, πορεία μέσα στο δοχείο.

Έμαθαν, π.χ. στα ψάρια,  πως ένα κόκκινο φως τους έδινε ένα μικρό ηλεκτροσόκ, το οποίο μπορούσαν να αποφύγουν εκείνα, κολυμπώντας στην άλλη μεριά του δοχείου.

Στη συνέχεια, μετά από 30-40 λεπτά εκπαίδευσης, οι ερευνητές ακινητοποιούσαν τα ψάρια με ένα μυοχαλαρωτικό και τους έδειχναν και πάλι το κόκκινο φως. 

Μόνον στα εκπαιδευμένα ψάρια, οι ερευνητές παρατήρησαν, μετά από μία ημέρα ανάπαυσης, πως  κάθε φορά που τους έδειχναν το κόκκινο φως, υπήρχε διέγερση  μιας περιοχής στον εγκέφαλό τους, η οποία αντιστοιχεί στον ανθρώπινο εγκεφαλικό φλοιό, όπου θεωρείται πως κρατούνται οι παλαιές μνήμες.

Τα ψάρια στα οποία οι ερευνητές αφαιρούσαν το τμήμα αυτό του εγκεφάλου τους, σε έλεγχο που τους γινόταν μία ημέρα μετά από την εκπαίδευσή τους, δεν θυμόντουσαν αυτά να κολυμπήσουν μακριά από το κόκκινο φως. Αντίθετα, στα πρώτα 30 λεπτά μετά την εκπαίδευσή τους, θυμόντουσαν να απομακρυνθούν από το κόκκινο φως (πρόσφατη μνήμη).

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως  αυτή η περιοχή του εγκεφάλου των ψαριών που αντιστοιχεί στον ανθρώπινο εγκεφαλικό φλοιό, είναι η έδρα της παλαιάς μνήμης.

Εγώ διατηρώ, ωστόσο, τις αμφιβολίες μου. Η διαπίστωση της λειτουργίας μιας περιοχής του εγκεφάλου δεν σημαίνει πως αυτή δημιουργεί ή έχει αποθηκεύσει κάποιο γεγονός (μνήμη). Μπορεί κάλλιστα, να χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος αυτή την περιοχή για να επικοινωνήσει με την έδρα της αποθήκευσης  της ανάμνησης του γεγονότος, όπου και αν βρίσκεται αυτή. Πόσα, άλλωστε, γεγονότα μπορούν να αποθηκευτούν σε μία μικρή εγκεφαλική περιοχή; Θεωρώ πολύ πιθανότερο η περιοχή αυτή να έχει σχέση με την πρόσβαση στη μνήμη και την ανάσυρσή της από όπου και αν είναι αποθηκευμένη αυτή και όχι  πως είναι αυτή  η ίδια η έδρα της αποθήκευσης της μνήμης.

Δεν είμαι η μόνη που πιστεύω κάτι τέτοιο. Ευτυχώς υπάρχουν και άλλοι και οι έρευνες συνεχίζονται…

Πηγή:  http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/35596/title/Watching-the-Brain-Remember/